Cortisol

Een stresshormoon dat wordt geproduceerd door de bijnieren met uitgebreide effecten op verschillende organen in het lichaam. Het werkt ontstekingsremmend, houdt de bloedglucosespiegel, bloeddruk en spierkracht op peil en helpt de zout- en vochtbalans in evenwicht te houden. Wanneer het lichaam onderhevig is aan stress, is de cortisolproductie verhoogd. Als de stress langdurig is, kan dit leiden tot zogeheten bijnieruitputting en uiteindelijk een burn-out, waarbij de bijnieren niet meer in staat zijn voldoende cortisol te produceren. Omdat het lichaam evolutionair gezien prioriteit geeft aan de productie van cortisol ("vecht-vlucht hormoon"), gaat dit ten koste van de productie van andere hormonen zoals DHEA, progesteron, oestrogeen en testosteron.

Voor deze parameter zijn 2 speekselonderzoeken mogelijk; Cortisoldagprofiel (speeksel 7) en 'Cortisol speeksel' (speeksel 3).

'Cortisol speeksel' geeft het gemiddelde van 3 afnamemomenten, binnen een uur na ontwaken weer. Dit geeft enkel de mate van stress aan.
Het dagprofiel bevat hiernaast nog 4 afnamemomenten, verspreid over de dag en geeft hiermee ook een indicatie voor bijv. een verstoord circadiaans ritme.

Verder is er nog een bloedonderzoek voor cortisol beschikbaar; Cortisol serum. Hiervoor geldt een andere referentiewaarde.