Calcium - Ca
Het mineraal calcium (kalk) heeft in ons lichaam verschillende functies. Het is betrokken bij de opbouw van bot, speelt een rol bij het samentrekken van spieren en voor het geleiden van prikkels naar de zenuwen. Daarnaast is calcium betrokken bij de bloedstolling, de celgroei, de hormoonstofwisseling en draagt het bij aan de energievoorziening van onze lichaamscellen. Het geeft ook stevigheid aan het skelet en gebit. Het speelt een rol bij het regelen van het zuur-base evenwicht Daarnaast is het van betekenis bij de normale hartcontractie.
Het grootste deel van het calcium in ons lichaam bevindt zich in de botten en komt binnen via de voeding. Het wordt net als fosfaat gereguleerd door het bijschildklierhormoon parathormoon (PTH) en vitamine D. Als het calciumniveau te laag dreigt te worden, neemt de productie van PTH toe, waardoor calcium vrijkomt uit de botten. De nieren gaan vervolgens meer vitamine D aanmaken, waardoor calcium beter wordt opgenomen in de darmen. Wanneer het calciumniveau in het bloed te hoog dreigt te worden, wordt de aanmaak van PTH verminderd, waardoor een evenwicht ontstaat in aanmaak en behoefte van calcium in bloed.
Symptomen tekort
Bij een ernstig tekort kunnen tintelingen, spierkrampen of spierspasmen ontstaan. Bij zuigelingen treedt dit symptoom al eerder op. Bij met name ouderen kan een te lage calciuminname leiden tot osteoporose en een groter risico op fracturen. Wanneer calcium door een tekort aan vitamine D niet voldoende wordt opgenomen, kan osteomalacie (beenverweking) ontstaan. Daarnaast zijn botpijn en botvervormingen ook mogelijk. Een ander gevolg van een tekort aan calcium is een vertraagde bloedstolling. Verder bestaat er een kans op tandverkleuring en een groter risico op pijnlijk tandbederf.
Symptomen overschot
Een teveel aan calcium verstoort de opname van ijzer, zink, magnesium en fosfor. Ook kunnen er nierstenen ontstaan en kan de botopbouw in het gedrang komen, waardoor botten zwakker worden. Bij klachten als vermoeidheid, misselijkheid, krachtverlies, tintelingen en dorst kan een verhoogd calciumniveau een rol spelen.
Bronnen
Calcium zit in melk, yoghurt, kaas, zeewier, amandelen, hazelnoten, pistachenoten, peterselie, zuurkool, sojabonen, tofu, tomatenpuree, pure chocolade, vijgen, rabarber, groente en fruit.
